Urazy i kontuzje mogą przytrafić się każdemu, nie tylko podczas uprawiania sportu, ale także przy wykonywaniu codziennych, z pozoru bezpiecznych czynności. Jak zareagować w takiej sytuacji, żeby szybko uśmierzyć ból i zabezpieczyć uszkodzone miejsce? Sprawdź, jakie kroki trzeba podjąć w przypadku urazu narządu ruchu.
Najczęstsze rodzaje urazów
Mianem urazu nazywa się wszystkie uszkodzenia, jakie mogą Ci się przytrafić. Dlatego w określeniu tym mieści się zarówno lekkie skręcenie kostki, jak i uszkodzenie łąkotki w kolanie. Do najczęściej występujących urazów należą np.:
- przeciążenie mięśni – zbyt intensywny trening prowadzi do powstania licznych mikrourazów, którym towarzyszy stan zapalny,
- skręcenie stawu – naciągnięcie lub naderwanie tkanek wokół stawu,
- zwichnięcie stawu – przerwanie łączności pomiędzy dwiema powierzchniami stawowymi,
- złamanie kości – może być zamknięte lub otwarte – wtedy kość przebija skórę,
- stłuczenia – w wyniku upadku czy uderzenia dochodzi do uszkodzenia tkanek miękkich, powstają krwiaki i siniaki.
Pierwsza pomoc przy urazie narządu ruchu
Poważniejsze urazy, takie jak zwichnięcie czy złamanie, wymagają pilnego kontaktu z lekarzem. Pierwsza pomoc polega na unieruchomieniu uszkodzonej kończyny i zabezpieczeniu ewentualnej rany jałowym opatrunkiem.
Z kolei lżejsze kontuzje, takie jak stłuczenia czy skręcenia w większości przypadków mogą być wyleczone w warunkach domowych. Cztery najważniejsze zasady terapii to:
- odpoczynek – przez kilka tygodni po urazie unikaj nadwyrężania uszkodzonej kończyny,
- chłodzenie – zimne okłady pomogą złagodzić ból i zmniejszyć obrzęk,
- ucisk – bandaż elastyczny lub opaska uciskowa ograniczają ruchomość stawu, co sprzyja szybszemu leczeniu,
- uniesienie – po urazie staraj się jak najwięcej odpoczywać z kończyną uniesioną powyżej poziomu ciała. W ten sposób towarzyszący zapaleniu wysięk jest szybciej odprowadzany z miejsca urazu[1].
Jak złagodzić ból pourazowy?
W leczeniu ostrego bólu, w tym także tego wynikającego z kontuzji, stosowane są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które hamują produkcję prostaglandyn. To cząsteczki, które odpowiadają m.in. za rozwój stanu zapalnego w miejscu urazu, który przejawia się bólem, opuchlizną czy zaczerwienieniem skóry. NLPZ blokują enzymy odpowiedzialne za syntezę prostaglandyn, przez co mogą złagodzić dokuczliwe objawy towarzyszące kontuzji.
Jednym z przedstawicieli NLPZ jest deksketoprofen, który wykazuje dodatkowe, korzystne działanie – moduluje przewodzenie bodźców bólowych, przez co może zapobiec przekształceniu się bólu ostrego w przewlekły. To szczególnie ważne przy poważniejszych kontuzjach, kiedy powrót do zdrowia zajmuje kilkanaście tygodni.
Deksketoprofen łagodzi ból o nasileniu niewielkim do umiarkowanego. Zaczyna działać szybko – ok. 30 minut po podaniu. Czas ten możesz skrócić, podając lek na pusty żołądek, co przyspiesza jego wchłanianie. W przypadku deksketoprofenu to bezpieczna praktyka, ponieważ podrażnia on śluzówkę żołądka zaledwie w minimalnym stopniu[2].
Jeśli objawy towarzyszące urazowi Cię niepokoją lub nie ustępują mimo dotychczasowego leczenia, udaj się do lekarza, nawet jeśli kontuzja była lekka. Czasem z pozoru łagodny uraz wymaga konsultacji ze specjalistą i bardziej zaawansowanej terapii.
[1] Kaźmierczak, U., Kwiatkowski, S., Radzimińska, A., Strojek, K., Weber-Rajek, M., & Zukow, W. (2017). Leczenie zachowawcze skręcenia stawu skokowego w świetle najnowszej literatury. Journal of Education, Health and Sport. 7(3):117-142.
[2] Woroń, J. (2020). Dlaczego w bólu ostrym należy rozważyć zastosowanie deksketoprofenu? Forum Medycyny Rodzinnej, 14(2): 51-56.
